５ ส. ที่ถูกควรทำเพื่อ…

         ・　เพื่อรักษาสภาพของสถานที่ที่ใช้เพื่อการทำงานร่วมกันของคนหลาย ๆ คนให้ใช้งานได้ง่าย (สบาย)

         ・　เพื่อการนี้ ทุกคนในสถานปฏิบัติงานจึงร่วมกันกำหนดกฎเกณฑ์และปฏิบัติตามเพื่อรักษาสภาพนั้นเอาไว้

             หมายความว่า การทำ ５ ส. ไม่ใช่เป็นการต้องทำกิจกรรมพิเศษอะไรแต่เป็นการดำเนินการเพื่อจัดระเบียบสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดีของสถานปฏิบัติงาน ให้เป็นเรื่องธรรมดา หากจิตสำนึกของตนเปลี่ยนไป หน้างานก็จะเปลี่ยนไปด้วยเป็นกิจกรรมที่เป็นรากฐานของการผลิต (โมโนซุคุริ)  รากฐานต้องทำให้ดี

           โดยเฉพาะในกิจกรรม TPM มองว่า ５ ส. มีความสำคัญอย่างมาก

แนวคิดพื้นฐานของ ５ ส.

（１）４ ส. คือ

               กำจัดมุดะทั้งหมดที่เกิดขึ้นที่หน้างาน และดำเนินการป้องกันการเกิดซ้ำ ทำให้ไม่ว่าใครก็สามารถมองเห็นมุดะที่เกิดขึ้นได้（กำจัดมุดะ）（มุดะ หมายถึงความสูญเปล่า)

（２）สร้างนิสัย คือ

              พนักงานแต่ละคนต่างคิดหาไอเดียในหน้าที่การงานประจำวัน ทำการลดต้นทุน อันเป็นประโยชน์ต่อการเพิ่มผลกำไร   （５ ส. ที่สร้างผลกำไร）

จุดมุ่งหมายของ ５ ส.：กำจัดมุดะ

（１）ผลิตภาพ

             ・กำจัดการหา

             ・หยิบออกมาได้แบบ One Touch

             ・กำจัดมุดะของการขนย้าย การเดิน และการเคลื่อนไหว

（２）คุณภาพ

             ・ป้องกันความผิดพลาดของผลิตภัณฑ์ (ส่งมอบสินค้าผิด)

             ・ความผิดพลาดของการหยิบออกมา (ประกอบผิด)

             ・First In First Out (ทำให้เสื่อมคุณภาพ)

（３）เครื่องเสีย

             ・บริหารจัดการอะไหล่

             ・บริหารจัดการสารหล่อลื่น และน้ำมันไฮดรอลิก

（４）สต็อค

             ・ของขาดเป็นศูนย์

             ・ของเหลือของเกินเป็นศูนย์

（５）ความปลอดภัย สิ่งแวดล้อม

             ・ทำให้งานยกของหนักให้น้อยที่สุด

             ・สร้างสิ่งแวดล้อมของสถานปฏิบัติงานให้ปลอดภัยและสุขสบาย

（６）สารสนเทศ

             ・ความผิดพลาดจากการถ่ายทอดข้อมูลเป็นศูนย์

             ・ยกระดับคุณภาพของสารสนเทศ

ดังนั้น 5 ส. เป็นกิจกรรมที่เชื่อมโยงสู่การไคเซ็นกลไกของการผลิต (โมโนซึคุริ)

ส. ที่ 1 สะสาง (Seiri) :

เพื่อการสร้างไลน์ที่มีการจัดการที่ดี ของที่ไม่จำเป็นให้ทิ้ง

ส. ที่ 2 สะอาด (Seisou) :

ทำความสะอาดเพื่อที่ทำงานที่สบายใจและเพื่อตรวจเช็คความบกพร่อง

ส. ที่ 3 สะดวก (Seiton) :

ทำให้สะดวก อยู่ในสภาพที่ของขาดเป็นศูนย์ และมุดะเป็นศูนย์

ส. ที่ 4 สุขลักษณะ (Seiketsu) :

ทำให้อยู่ในสภาพที่ถูกสุขลักษณะเสมอเพื่อผลิตแต่ของดี

ส. ที่ 5 สร้างนิสัย (Shitsuke) :

สร้างนิสัยเพื่อสร้างวัฒนธรรมองค์กรในการทำไคเซ็นเพื่อกำจัดมุดะ

ดังนั้น 5 ส. จึงเป็นพื้นฐานของการบริหารจัดการสถานปฏิบัติงานที่หลายบริษัทดำเนินการอยู่

５ ส. จึงควรเป็นสิ่งธรรมดาที่ใครก็สามารถทำได้เป็นธรรมดา

เรียบเรียงโดย  อาจารย์ณรงค์เกียรติ  นักสอน
ที่ปรึกษา TPM-JIPM