เคยสงสัยไหมว่า TPS (Toyota Production System) และ TPM (Total Productive Maintenance)
ซึ่งเป็น Management tools สไตล์ญี่ปุ่น ซึ่งทั้ง 2 tools มีวัตถุประสงค์ที่เหมือนกันอย่างหนึ่ง คือการพัฒนาบุคลากรให้มีความสามารถในการปรับปรุง และ แก้ไขปัญหาขององค์กร และจุดร่วมอื่นๆ ยังมีอะไรอีกเราจะมาทำความเข้าใจร่วมกันครับ
“การผลิตแบบโตโยต้า” ที่พัฒนาขึ้นมาโดยคุณ Ono Tai-chi นั้น เป็นที่รู้กันทั่วโลกว่า JIT (Just-In-Time) ซึ่งสามารถสรุป JIT จาก “การผลิตแบบโตโยต้า” เป็นตารางภาพอย่างง่ายๆ ดังแผนภาพ 1 ด้านล่างดังนี้
จุดร่วมของแนวคิดพื้นฐานของ JIT กับ TPM มีดังต่อไปนี้
- JIT นั้น คือ “เทคนิคการผลิตที่เชื่อมโยงถึงการบริหารธุรกิจ” พูดง่ายๆ ก็คือ จะเรียกว่าเป็น “IE ที่ทำกำไรได้” ดังนั้น TPM จึงได้ชื่อว่าเป็น “TPM ที่ทำกำไรได้”
- JIT นั้น คือ “การกำจัดมูดะอย่างถึงที่สุด” เป็นการยกเอามูดะ “ในการผลิต” ขึ้นมาให้เห็น ส่วน TPM นั้นไม่เรียกว่ามูดะแต่เรียกว่า loss จึงเป็นการกำจัด loss ให้ถึงที่สุด
- JIT นั้น เป็น “การป้องกันไม่ให้เกิด” จึงมีคำว่า Poka-yoke, “ป้องกันดีกว่าแก้ไข” ส่วน TPM นั้นก็เป็นการป้องกันไม่ให้เกิดขึ้น โดยมี Maintenance Prevention (MP), Preventive Maintenance (PM), Corrective Maintenance (CM)
- JIT นั้น เน้น “แนวคิดหน้างานจริง (หรือ Genchi) ของจริง” อย่างถึงที่สุด จึงมีการใช้ประโยชน์ Kanban การควบคุมโดยดูด้วยตา (Andon) ส่วน TPM นั้น ก็เลียนแบบมา แล้วทำให้เครื่องจักรนั้น อยู่ในภาพควรจะเป็น มีการใช้ประโยชน์ การควบคุมโดยดูด้วยตา (ติด tag ปลด tag) หรือ TPM Activity Board
- JIT นั้น คือ “การบริหารที่มีส่วนร่วม×การเคารพมนุษย์” ดังนั้น ผู้ปฏิบัติงานจะถูกปลดปล่อยจากงานที่ทำง่ายๆ ซ้ำๆ ไปเป็นการดูแลหลายกระบวนการ มีส่วนร่วมในการสร้างระบบการผลิต เป็นการเพิ่มความมุ่งมั่นในการทำงานให้สูงขึ้นได้ TPM ก็เช่นเดียวกัน จาก Jishu Hozen, Zero Accident, Zero Defect, Zero Failure สร้างที่ทำงานที่สดใส ทำให้ความมุ่งมั่นในงานสูงขึ้น เติมเต็มความมุ่งมั่นในการทำให้เป็นจริงด้วยตัวเอง
เรียบเรียงโดย อาจารย์ณรงค์เกียรติ นักสอน
ที่ปรึกษา TPM-JIPM
