2. การบำรุงรักษาคุณภาพ (Quality Maintenance)
2.1 จุดควบคุมคืออะไร
พวกเรามีการควบคุมสภาพของหน้างานการผลิตด้วยหัวข้อต่าง ๆ สิ่งเหล่านี้เรียกว่า จุดควบคุม ตัวอย่างเด่น ๆ ก็เช่น คุณภาพของผลิตภัณฑ์
จุดควบคุม แบ่งใหญ่ ๆ ได้เป็น 2 อย่างคือ
1.หัวข้อควบคุมที่ใช้เช็คคุณภาพผลิตภัณฑ์ที่เสร็จแล้ว (เชิงผลลัพธ์) เช่น ขนาดผลิตภัณฑ์
2.หัวข้อตรวจเช็คที่ใช้เช็คเงื่อนไขเพื่อการ built in คุณภาพในผลิตภัณฑ์ เช่น เงื่อนไขอุณหภูมิเครื่องจักร
กิจกรรมป้องกันการหลุดรอดด้วยการ ตรวจสอบก่อนจ่ายของ ซึ่งทำเป็นงานการควบคุมคุณภาพ เนื่องจากเป็นหัวข้อควบคุมต่อผล “ที่เสร็จออกมาแล้ว” ส่วนใหญ่จึงเป็นการควบคุมตามหลัง ทำให้ไม่สามารถมีมาตรการได้อย่างรวดเร็ว หรือทำให้เกิดค่าใช้จ่ายที่เป็นมูดะ และ loss
ดังนั้น กิจกรรมเพื่อให้ของเสียด้านคุณภาพเป็นศูนย์ สิ่งสำคัญคือต้องเปลี่ยนจากการควบคุมเชิงผลแบบนั้น สู่การควบคุมหัวข้อการตรวจเช็คซึ่งเป็นการควบคุมเชิงสาเหตุ ที่จะต้องมองเห็นความเปลี่ยนแปลงของ หลักการ-กฎเกณฑ์ของการแปรรูป
2.2 สเปกคุณภาพ
สเปกคุณภาพของผลิตภัณฑ์ที่ได้อธิบายมา ปกติจะแบ่งได้เป็น 3 (สเปกผลิตภัณฑ์ สเปกการตรวจสอบ สเปกการผลิต)
สเปกเหล่านี้มีความสัมพันธ์กันดังผังที่ 1-5
พวกเราต้องผลิตผลิตภัณฑ์ด้วยสภาพที่อยู่ภายใต้การควบคุม เพื่อให้มีความสามารถในการรับประกันคุณภาพได้เต็ม 100% ตามสเปกผลิตภัณฑ์ เรื่องนี้เชื่อมโยงสู่การ “built in คุณภาพด้วยกระบวนการ”
ในตอนนั้น Tool เพื่อการรับประกันคุณภาพที่ built in ด้วยแต่ละกระบวนการผลิต คือการใช้ QA (Quality Assurance) Matrix
โดยทั่วไป ผลิตภัณฑ์จะถูก built in คุณภาพ โดยผ่านกระบวนการที่ซับซ้อน QA Matrix คือ สิ่งที่แสดงความสัมพันธ์ของหัวข้อการตรวจเช็คของแต่ละกระบวนการย่อย ค่า tolerance (คุณภาพของกระบวนการ) และหัวข้อคุณภาพผลิตภัณฑ์ ในรูปของ Matrix
จึงทำให้สามารถเรียบเรียงความสัมพันธ์ของหัวข้อคุณภาพ หัวข้อการตรวจเช็ค และค่า tolerance ตาม flow ของกระบวนการ ด้วยการใช้ QA Matrix
ด้วย QA Matrix จะทำให้สามารถสะสางความสัมพันธ์ของสเปกคุณภาพ และหัวข้อตรวจเช็ค-ค่า allowance ตาม Flow ของกระบวนการได้ (ผังที่ 1-6)
2.3 การรับประกันคุณภาพและการบำรุงรักษาคุณภาพ (Quality Maintenance)
ในที่นี้ เป้าหมายในการรับประกัน ก็คือคุณภาพของผลิตภัณฑ์ ซึ่งได้อธิบายไปแล้วว่ายังเป็น “หัวข้อควบคุมที่ตรวจเช็คที่ผล”
อีกด้าน เพื่อเติมเต็มความสามารถของกระบวนการที่ทำให้ได้สเปกการผลิต 100% ที่มุ่งสู่ของเสียเป็นศูนย์ จำเป็นต้อง “built in คุณภาพด้วยกระบวนการ” เพื่อการนี้จำเป็นต้องดำเนินมาตรการล่วงหน้าด้วยการกำหนดหัวข้อการตรวจเช็ค และตรวจเช็คเป็นประจำในส่วนของตรวจเช็คเชิงสาเหตุ
กิจกรรมการบำรุงรักษาเครื่องจักรเช่นนี้ เราเรียกว่า กิจกรรม “Quality Maintenance”
Quality Maintenance ก็คือการสร้างระบบ maintain-ไคเซ็นหัวข้อเชิงสาเหตุ (เงื่อนไขการผลิต) ด้วยกระบวนการ-เครื่องจักร เพื่อบริหารจัดการระบบการรับประกันคุณภาพให้ของเสียเป็นศูนย์อย่างแน่นอน
2.4 กิจกรรมอย่างต่อเนื่องเพื่อให้เหมาะสมกับระบบการผลิตของบริษัทตน
Quality Maintenance เป็น “แนวคิด” เพื่อการ built in คุณภาพด้วยกระบวนการ
ซึ่งประกอบด้วยปัจจัย 2 ประการ คือ
1.สร้างเงื่อนไขของงานอย่างมีประสิทธิผล เพื่อ built in คุณภาพ
- ต้องกำหนดหัวข้อตรวจเช็คในเชิงสาเหตุ
2. สร้างกลไกที่สามารถปฏิบัติตามเงื่อนไขนั้นอย่างแน่นอน
- ต้องควบคุมแนวโน้มอย่างแน่นอนด้วยการตรวจเช็คเป็นประจำ และตรวจเช็ครายวัน
เพื่อการนี้ ในการทำ Quality Maintenance ไม่เพียงหน่วยงานผลิตเท่านั้น แต่จะเป็นการมุ่งสู่ความยั่งยืนของระบบที่สามารถกำหนดกฎกติกาที่เหมาะกับบริษัทตน และดำเนินการอย่างต่อเนื่อง ด้วยการมีส่วนร่วมของทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการผลิต
เรียบเรียงโดย อาจารย์ณรงค์เกียรติ นักสอน
ที่ปรึกษา TPM-JIPM
